De VAR maakt fouten, maar minder dan gedacht: 20 in totaal, Gent -2 benadeeld
Sinds de invoering van de VAR lijkt er geen week voorbij gegaan zonder dat het systeem besproken en/of aangevallen werd, maar de voorbije dagen bereikte de onvrede het kookpunt. Na incidenten in Club Brugge-KAA Gent, KAS Eupen-Cercle Brugge en KV Mechelen-SV Zulte Waregem werd zelfs ‘het failliet van de videoref’ uitgeroepen. Is die kritiek terecht? VoetbalPrimeur.be analyseerde alle VAR-interventies uit het lopende seizoen en probeert enkele conclusies te trekken.
Aangezien ook de Belgische voetbalbond en, in het bijzonder, het Professional Refereeing Department zich bewust zijn van de slechte reputatie van de arbitrage in ons land, wordt sinds dit seizoen aan het einde van elke speeldag een overzicht gepubliceerd van de meest controversiële beslissingen van de (video)scheidsrechters. Telkens wikt en weegt het Referee Department of de fase in kwestie een correcte beoordeling kreeg. VoetbalPrimeur.be is al die verslagen sinds de openingsspeeldag nog eens nagegaan met specifieke focus op de ingrepen van de VAR.
Dat levert een ellenlange lijst van situaties op. Laat dat meteen een allereerste conclusie vormen: er ligt wel degelijk veel druk op de schouders van de VAR. Zowat elke speeldag moet men vanuit Tubeke in verschillende wedstrijden tussenkomen, vaak rond matchbepalende fases. Het mag duidelijk zijn dat het huidige voetbal stilaan ondenkbaar is geworden zonder videobegeleiding, mede omdat het spel steeds sneller en sneller verloopt, ook op de Belgische velden. Dat betekent echter niet dat het systeem geen verbeterpunten meer vertoont, wel integendeel …
‘Beperkt’ aantal VAR-fouten
De vraag die uiteraard op eenieders lippen gebrand staat: hoe vaak is de VAR nu écht al in de fout gegaan tijdens dit JPL-seizoen? Zelf verkondigde het Referee Department dat dat slechts vijftien keer het geval was. Ons onderzoek heeft een iets hoger cijfer vastgesteld: twintig keer maakte de VAR een verkeerde beslissing. Over welke ‘fout’ kan het dan zoal gaan? Uiteenlopende vergissingen doken op: een (zware) overtreding of strafschopfout niet gezien, een gele kaart onterecht omgezet naar rood of simpelweg ingrijpen wanneer dat eigenlijk niet aan de orde was (de zogenaamde ‘clear error’). Overigens vielen zeven van die twintig fouten in 2023. Daarom is de aandacht en wrevel de laatste weken zozeer toegenomen.
Belangrijke kanttekening: het gaat om analyses van het Referee Department zelf! Of zij bepaalde VAR-ingrepen al dan niet bewust verbloemen, is een open vraag. Hoe het ook zij: twintig keer heeft het departement toegegeven dat de VAR een foutief oordeel heeft geveld. Daarbij is nuance cruciaal. Ongetwijfeld zullen voetbalvolgers het soms oneens zijn met de analyse van het Referee Department, denk bijvoorbeeld aan handssituaties. In bepaalde gevallen ligt de fout echter eerder bij het reglement dan bij het scheidsrechtersorgaan. Dat probeert de regels zo correct mogelijk toe te passen, ook in de analyse achteraf.
Zelfs de meest verstokte cynicus zal moeten toegeven dat de videoref over het algemeen veel meer fouten opheldert dan veroorzaakt. Dat toont de lange lijst onderaan dit artikel visueel aan. Voor elke verkeerde beslissing haalt de VAR ongeveer vier keer zoveel oorspronkelijke missers van de hoofdscheidsrechter eruit. Om een concreet voorbeeld te geven: in zes verschillende wedstrijden van Gent, ondanks het onrechtvaardige gevoel van Hein Vanhaezebrouck en co, greep de VAR wél keurig in om een foutieve situatie recht te trekken. In de wekelijkse analyse van de Referee Department wordt dan nog voornamelijk gefocust op overtredingen. Als ook de buitenspelcijfers daaraan toegevoegd worden (die nog vaker correct ingeschat worden), valt enkel te besluiten dat de VAR ontegensprekelijk haar waarde heeft in het moderne voetbal.
(Een beetje) reden tot klagen
Hebben bepaalde clubs nu meer reden tot klagen dan andere? Ja en nee, zo blijkt. Onoverkomelijk zijn sommige ploegen meer ‘bevoordeeld’ of minder ‘benadeeld’ door VAR-missers. Toch zijn die verschillen al bij al beperkt. Uitgerekend Cercle Brugge en KAA Gent, de opvallendste barricadespringers van de voorbije week, hebben wel degelijk het hardst te klagen. Hun netto balans valt uit op -2: De Vereniging kreeg twee VAR-fouten in het nadeel, voor De Buffalo’s waren dat er zelfs drie, maar zij hadden ook één onterechte meevaller. Reden tot klagen? Absoluut! Van doorslaggevend belang op een competitie met 34 speeldagen? Vul zelf aan …
Aan de andere kant van het spectrum oogt de marge trouwens even karig. KAS Eupen is de meest fortuinlijke van alle achttien JPL-clubs, met twee foutieve ingrepen van de VAR in haar voordeel. Alle andere teams zitten aan een balans van -1, 0 of +1. Onze laatste conclusie geldt dan ook als volgt: onheil heft geluk vaak op. Zo gaf de VAR aan zowel RSC Anderlecht als Standard Luik bijvoorbeeld drie keer onbewust een zetje in de rug, maar nam het ook twee keer een onrechtvaardige beslissing in het nadeel van die clubs. De ene week is een klaagzang op haar plaats, maar zonder te vergeten dat je zeven dagen later weer in je vuistje kan lachen.
Een overzicht van alle VAR-ingrepen tot dusver.
Speeldag 1
Foute ingrepen:
Standard-Gent: de VAR had moeten tussenkomen op een elleboog van Renaud Emond + de VAR had moeten tussenkomen op een boksbeweging van Arnaud Bodart op Jordan Torunarigha. Dat had een strafschop voor Gent moeten opleveren.
Juiste ingrepen:
Club-Genk: strafschopfout van Joseph Paintsil op Clinton Mata
Speeldag 2
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Cercle-Anderlecht: rode kaart voor Ishaq Abdulrazak
Oostende-Mechelen: rode kaart voor Nikola Storm
Seraing-Kortrijk: strafschopfout van Dorian Dessoleil
Speeldag 3
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Standard-Cercle: strafschopfout van Leonardo Lopes
Speeldag 4
Foute ingrepen:
Westerlo-Standard: Rubin Seigers raakt Selim Amallah met een tackle in het strafschopgebied van Westerlo, maar de VAR grijpt niet in.
Seraing-Charleroi: De VAR vraagt een strafschop voor een duel met Jonas Bager, maar de scheidsrechter gaat hier niet op in, ook niet na het bekijken van de beelden. Volgens het Referee Department had de VAR in deze fase niet mogen tussenkomen.
Cercle-Mechelen: Er was een strafschopfout van Thibaut Peyre, maar de VAR heeft niet ingegrepen.
Juiste ingrepen:
STVV-Anderlecht: De VAR roept de scheidsrechter naar het scherm voor een overtreding van Christian Brüls, die rood verdient. De scheidsrechter volgt het correcte advies van de VAR echter niet.
Eupen-Antwerp: een overtreding van Ritchie De Laet gebeurde buiten de zestien meter, en niet erin. Dankzij de VAR wordt dat goed verbeterd.
OHL-Club: strafschopfout van Louis Patris op Noa Lang
Zulte Waregem-Genk: strafschopfout op Andras Nemeth
Speeldag 5
Foute ingrepen:
Eupen-Seraing: Jérôme Deom had rood moeten krijgen, want hij greep foutief in als laatste man.
Juiste ingrepen:
Eupen-Seraing: strafschopfout na hands van Regan Charles-Cook + geen strafschop na tackle van Jérôme Deom, maar vrije trap buiten de zestien meter
Genk-Cercle: strafschopfout op Daniel Muñoz
Club-Kortrijk: De VAR vraagt terecht om rode kaart van Youssef Challouk terug te draaien. De scheidsrechter gaat daar echter niet op in.
Speeldag 6
/
Speeldag 7
Foute ingrepen:
Club-Cercle: Jean Marcelin kreeg geel voor fout op Casper Nielsen, maar de VAR had daar rood van moeten maken.
Genk-STVV: De VAR vraagt een ‘on field review’ voor armbeweging van Mory Konaté tegen Bilal El Khannouss, maar volgens het Referee Department was dat onnodig.
Anderlecht-OHL: Noah Sadiki gaat door op Mathieu Maertens, hij krijgt slechts geel, maar de VAR had dat moeten ombuigen naar rood.
Juiste ingrepen:
Zulte Waregem-Union SG: strafschopfout Alessandro Ciranni in Zulte Waregem-Union, daarna foutief buitenspel gecorrigeerd waardoor Union nog een penalty kreeg.
Speeldag 8
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
STVV-Standard: strafschopfout na hands van Bokadi
Kortrijk-Mechelen: strafschopfout na hands van Vanlerberghe
OHL-Charleroi: strafschopfout van Hamza Mendyl
Speeldag 9
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Cercle-Oostende: strafschopfout na hands van Robbe Decostereµ
Standard-Club: strafschopfout na vermeend hands van Noë Dussenne wordt geannuleerd
Anderlecht-Kortrijk: Lior Refaelov krijgt wel degelijk een strafschop in plaats van een gele kaart voor schwalbe.
Speeldag 10
/
Speeldag 11
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Antwerp-STVV: Robert Bauer krijgt rood in plaats van geel na slag in het gezicht van Vincent Janssen.
Zulte Waregem-OHL: Stan Braem krijgt geel in plaats van rood na een ‘roekeloze fout’
Seraing-Oostende: De VAR draait een strafschop voor Oostende terug voor voorafgaand buitenspel
Mechelen-Anderlecht: strafschopfout na een duw van Wesley Hoedt
Eupen-Gent: strafschopfout op Laurent Depoitre
Charleroi-Standard: Jacob Barrett Laursen had geel moeten krijgen in plaats van rood, want geen ‘ernstig gemeen spel’
Speeldag 12
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Cercle-Eupen: strafschopfout van Rune Paeshuyse
Speeldag 13
Foute ingrepen:
Zulte Waregem-Anderlecht: Derijck had voor zijn strafschopfout rood moeten krijgen in plaats van geel + Zeno Debast kreeg in eerste instantie rechtstreeks rood voor armbeweging naar Alieu Fadera. De VAR roept de scheids naar het scherm. Die scheldt de rode kaart kwijt, maar geeft geen geel in de plaats. Dat zou nochtans gemoeten hebben én de tweede gele kaart voor Debast betekend hebben.
Juiste ingrepen:
Seraing-Cercle: rode kaarten voor Vagner Dias en trainer José Jeunechamps na opstootje
Antwerp-Oostende: doelpunt van Cameron McGeehan afgekeurd na eerdere overtreding op Vincent Janssen
Zulte Waregem-Anderlecht: doelpunt terecht afgekeurd voor buitenspel, in dezelfde fase wel (eveneens terecht) strafschop toegekend na overtreding van Timothy Derijck + terechte rode kaart voor Kristian Arnstad na slag in gezicht van Modou Tambedou
Speeldag 14
Foute ingrepen:
Oostende-Zulte Waregem: VAR vraagt ‘on field review’ voor vermeende fout van Dillon Phillips op doorgebroken Chinonso Offor, maar dat was niet nodig volgens Referee Department, want de KVO-doelman speelde de bal.
Juiste ingrepen:
Cercle-Charleroi: strafschop toegekend aan Charleroi en gele kaart voor Jean Marcelin na handspel
Kortrijk-Westerlo: rood voor Makhtar Gueye na slag in het gezicht van Pietro Perdichizzi
Union-Club Brugge: Simon Adingra krijgt rood én een strafschop tegen na trekfout op Tajon Buchanan. In eerste instantie had de scheidsrechter dat niet gezien.
Speeldag 15
Foute ingrepen:
Seraing-Union: de bezoekers krijgen een strafschop na een VAR-interventie voor een erg licht contact met Jean Thierry Lazare. Volgens het Referee Department mocht de VAR hier niet tussenkomen, want het ging niet om een ‘clear and obvious error’.
Juiste ingrepen:
Zulte Waregem-Standard: strafschopfout van Louis Bostyn op Merveille Bokadi
Westerlo-STVV: strafschopfout van Daiki Hashioka op Halil Akbunar
Club Brugge – Oostende: strafschopfout van Dedryck Boyata op Cameron McGeehan
Speeldag 16
Foute ingrepen:
Genk-Charleroi: De VAR roept de scheidsrechter naar het scherm voor een vermeende strafschopfout van Stelios Andreou op Daniel Muñoz. Onnodig, oordeelt het Referee Department, omdat ‘het contact in deze lopende actie niet als fout wordt aanzien’.
Antwerp-Anderlecht: Jelle Bataille had bestraft moeten worden voor een opzettelijke duwfout in de rug van Francis Amuzu in het strafschopgebied.
Juiste ingrepen:
Eupen-Standard: rode kaart voor Jérôme Deom na tackle op Marlon Fossey
Oostende-Kortrijk: onterechte strafschopovertreding op Felipe Avenatti wordt teruggedraaid.
Speeldag 17
Foute ingrepen:
Anderlecht-Genk: Gerardo Arteaga krijgt een rode kaart omdat hij de doorgebroken Fabio Silva neerhaalt. Het Referee Department verwachtte dat de VAR zou ingrijpen om het rood in geel te veranderen, aangezien de weg naar doel nog lang was én er met Mark McKenzie nog een andere Genk-verdediger had kunnen tussenkomen.
Juiste ingrepen:
OHL-Seraing: strafschopfout van Sambou Sissoko op Fede Ricca
STVV-Cercle: rode kaart voor Fatih Kaya vanwege natrappen
Zulte Waregem-Eupen: strafschop toegekend na overtreding op Nicolas Rommens, die in eerste instantie (foutief) als vrije schop net buiten de rechthoek werd aanzien
Club Brugge-Antwerp: VAR komt terecht niet tussen op ‘borderline’-strafschopfout van Brandon Mechele op Christopher Scott.
Standard-Union: strafschopfout van Anthony Moris op Noah Ohio
Speeldag 18
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Gent-Standard: vermeende strafschopfout van Michael Ngadeu door hands geannuleerd
Mechelen-Cercle: doelpunt Cercle afgekeurd vanwege eerdere overtreding op Birger Verstraete + strafschopfout van Senna Miangue op Yonas Malede
Club-OHL: strafschopfout van Hamza Mendyl op Tajon Buchanan
Speeldag 19
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Antwerp-Gent: de scheidsrechter had strafschop gefloten voor een handsbal van Bruno Godeau. De VAR bekijkt de beelden en bevestigt die beslissing, aangezien de arm van Godeau op dat moment niet als steunarm wordt beschouwd.
Genk-Club: Abakar Sylla haalt Joseph Paintsil neer ‘zonder intentie om de bal te spelen’. Daarbij ‘brengt hij de veiligheid van de tegenstander in gevaar’. Toch grijpt de VAR niet in wanneer de scheidsrechter slechts geel trekt. Terecht, oordeelt het Referee Department, aangezien ‘niet alle technische criteria aanwezig waren voor een interventie’. Een vreemde kronkel in de analyse of een gebrek aan schuldbesef?
Anderlecht-Union: Moussa N’Diaye haalt Thierry Amani Lazare neer. In eerste instantie wordt gevlagd voor buitenspel, maar de VAR corrigeert dat. Vervolgens rijst de vraag of N’Diaye de laatste man was of niet. Volgens VAR, scheidsrechter én Referee Department is dat het geval. N’Diaye kreeg dan ook terecht rood.
Speeldag 20
Foute ingrepen:
Seraing-Standard: Christophe Lepoint krijgt een gele kaart voor een tackle langs achteren op Cihan Canak. Het Referee Department oordeelt dat de VAR hier had moeten ingrijpen (wat niet gebeurde), omdat die charge een rode prent verdiende.
Juiste ingrepen:
Mechelen-Oostende: na een interventie van de VAR wordt de gele kaart van Dapo Mebude voor een overtreding op David Bates (terecht) omgezet in een rode.
Gent-Kortrijk: uit een interventie van de VAR en een ‘on field review’ blijkt dat Billal Messaoudi wel degelijk hinderlijk buitenspel stond bij een Kortrijkzaans doelpunt. Dat wordt dan ook afgekeurd.
Speeldag 21
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
/
Speeldag 22
Foute ingrepen:
Antwerp-Standard: Aron Donnum trapt Michel-Ange Balikwisha aan in de zestien van Standard, maar de scheidsrechter fluit een overtreding in het voordeel van De Rouches. De VAR grijpt niet in, hoewel Antwerp een elfmeter verdiende.
STVV-Gent: Aboubakary Koita kreeg in eerste instantie geel omdat hij tijdens een dribbel het been van Hyun-seok Hong raakt. De VAR roept de scheidsrechter naar het scherm. Na die ‘on field review’ verandert de gele kaart in een rode. Volgens het Referee Department is dat een foutieve beslissing: er is ‘geen enkele intentie’ om de tegenstander te raken en bovendien zit er ‘geen intensiteit’ bij het contact.
Juiste ingrepen:
Oostende-Cercle: strafschopfout van Hugo Siquet op Théo Ndicka + vermeende strafschopfout van Christiaan Ravych op Ivan Durdov wordt teruggedraaid door de VAR.
Speeldag 23
Foute ingrepen:
Kortrijk-Oostende: bij een aanval van KVO gaat David Atanga neer in de zestien meter. De scheidsrechter fluit niet, waarna aan de overkant een doelpunt valt voor KVK. Nadien roept de VAR de ref naar het scherm om de situatie met Atanga te bekijken. Die blijft echter bij zijn stuk. Het Referee Department vindt niet dat de VAR daar moest tussenkomen.
Juiste ingrepen:
/
Speeldag 24
Foute ingrepen:
Oostende-Anderlecht: de bezoekers maken een doelpunt na voorafgaand buitenspel van Islam Slimani. De treffer wordt goedgekeurd, maar dat had niet gemogen, legt het Referee Department uit. Er was immers geen sprake van een ‘nieuwe fase’, noch van ‘gecontroleerd balbezit’ bij de Oostendse verdediger die de bal wilde ontzetten.
Juiste ingrepen:
Cercle-Standard: strafschopfout van Jesper Daland vanwege hands
STVV-Kortrijk: de VAR grijpt niet in wanneer Jorge Teixeira aanvaller Faïz Selemani lichtjes aanraakt en ten val brengt in de zestien meter van STVV. Correct, oordeelt het Referee Department, want ‘hij wijkt niet af van zijn looplijn’. + strafschopfout van Abdelkahar Kadri op Aboubakary Koita.
Speeldag 25
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Westerlo-Gent: strafschopfout van Ravil Tagir vanwege hands
Charleroi-Seraing: strafschopfout van Marvin Tshibuabua op Nikola Stulic
Standard-Kortrijk: strafschopfout van én rode kaart voor Konstantinos Laifis voor trekbeweging als laatste man op Faïz Selemani
Speeldag 26
Foute ingrepen:
/
Juiste ingrepen:
Antwerp-Eupen: strafschopfout van én rode kaart voor Loïc Bessilé voor duw als laatste man in de rug van Gyrano Kerk
STVV-Westerlo: strafschopfout van én rode kaart voor Aboubakary Koita voor tackle als laatste man op Bryan Reynolds. De VAR sluit ook uit dat er in de opbouw sprake was van buitenspel.
Speeldag 27
Foute ingrepen:
Eupen-Cercle: Djeidi Gassama gaat met de studs vooruit door op Cercle-doelman Radoslaw Majecki. De scheidsrechter grijpt niet in, de VAR evenmin. Die actie had nochtans met rood bestraft moeten worden, benadrukt het Referee Department.
Club-Gent: de VAR had een rode kaart moeten voorstellen voor een elleboogstoot van Tajon Buchanan op Gift Orban, die niet gezien werd door de scheidsrechter.
Juiste ingrepen:
Westerlo-Union: strafschopfout van Jean Thierry Lazare (en gele kaart) op Thomas Van den Keybus
Club-Gent: strafschopfout van Jordan Torunarigha op Roman Yaremchuk
Anderlecht-Standard: bij een doelpunt van de Luikenaars staat Marlon Fossey voorafgaand buitenspel. Het hangt echter van de interpretatie van de scheidsrechter af of de Amerikaan deelneemt aan het spel. De VAR roept de hoofdref terecht naar het scherm om daarover te oordelen. Uiteindelijk wordt het doelpunt goedgekeurd.
Charleroi-STVV: een doelpunt van Stefan Knezevic wordt afgekeurd omdat doelman Daniel Schmidt zijn beide handen op de bal had.