De aanpak van Vanhaezebrouck bij KAA Gent: ‘Een extra surplus voor de JPL’

Hein Vanhaezebrouck moet KAA Gent weer op de rails krijgen. De afgelopen weken werd er alvast een negen op negen gepakt na een valse start. Huisanalist van VoetbalPrimeur.be en PEC Zwolle-scout Kristof De Croock neemt de oefenmeester en zijn impact onder de loep.

Begonnen bij de kern van het probleem: simpele tegendoelpunten
KAA Gent zakt iets sneller terug dan in de ‘hoogdagen’ onder Vanhaezenbrouck, maar dat is ook niet meer dan normaal. “Hein” is de voorbije weken vooral bezig geweest met het verdedigen in “blok”. De hoge druk is momenteel nog vrij eenvoudig. De twee centrumspitsen zetten de centrale verdedigers van de tegenstander vast terwijl de “10” mandekking speelt op de “6” van de tegenstander. De middenvelders pressen man georiënteerd.

KAA Gent laat de backs van de tegenstander vrij en probeert zo de opbouw van de tegenstander naar de flank te dwingen. Zo kan het de zijlijn en achterlijn als een extra verdediger gebruiken. De wingback zet dan full court press op de back van de tegenstander. Als de tegenstander dan kiest voor een lange bal heeft het genoeg luchtmacht achterin met drie centrale verdedigers en twee controlerende middenvelders daarvoor om het gevecht om de tweede bal te winnen.

Gent heeft Standard naar de zijkant gedwongen in de opbouw. Om vergissingen tegen te gaan in de hoge druk kiest Gent voor een iets man georiënteerde aanpak. Hierboven is Mohammadi doorgedekt naar Fai, Nurio naar Lestienne. Vadis is als “10” vastgeplakt aan Cimirot in de opbouw van Standard. De twee spitsen sluiten de passlijn naar de andere centrale verdedigers af voor Standard. Dorsch vangt de lopende Bastien op die de vrijgekomen ruimte in de rug van Nurio wou aanvallen. Op die manier moet Ngadeu niet uit het centrum.

Gent geeft de flanken vrij en beschermt de as in blok
Genk verdedigt vanuit de zone, soms man georiënteerd afhankelijk van de situatie; bv als er een centrale verdediger uitstapt. De drie centrale verdedigers en twee controlerende middenvelders vormen een stevig blok waardoor het voor de tegenstander ontzettend moeilijk wordt om door het centrum te voetballen.

Club trapte tegen Gent maar liefst 33 voorzetten. Rekening houden dat 1 op de 50 voorzetten (inclufsief rebounds) tot een goal leidt is dit een zeer goede keuze va Vanhaezebrouck. De kansen die Club Brugge uit hun voorzetten haalden, hadden een zeer lage xG (expected goals).

Gent zal minstens met drie mensen het centrum voor doel verdedigen, meestal verdedigen ze het doel met 4-5 mensen. Als de wingback uitstapt neemt vaak de controlerende middenvelder positie tussen het ‘kanaal’ van de back en centrale verdediger. Mocht de buitenste centrale verdediger nu toch uitstappen dan kan nog altijd de contra wingback de ‘back 3 vormen’.

Mohammadi en Nurio zijn beiden uitgestapt, Dorsch is De Ketelaere gevolgd om de voorzet eruit te halen. Gent verdedigd 3+1 de voorzet met twee centrale verdedigers, Castro Montes en Kums.

Tegen Waasland – Beveren had Gent moeite met omgekeerde loopacties van de Waaslanders. Dit leverde een grote kans in de tweede helft. Gent dekt door met de laatste linie op spelers die afhaken.

Ngadeu en Nurio dekken door op dezelfde speler waardoor er een grote ruimte ontstaat in het hart van het centrum. Koita kan verlengen en Heymans mist oog in oog met Bolat.

Tegen Club Brugge loste Vanhaezebrouck dit simpel op. Gent bleef in blok vanuit de zone spelen maar bij omgekeerde loopacties, De Ketelaere die vaak vanuit de spitspositie afhaakt en waar middenvelders moeten infiltreren (Brugge deed dit weinig in de eerste helft), werden deze nu opgevangen door de middenvelders van Gent. Hieronder een voorbeeld.

Ngadeu is uit het centrum moeten stappen, door de afhakende De Ketelaere. Het is Kums die de lopende Rits oppikt.

Een ander probleem dat Vanhaezebrouck simpel oploste was de zwakke contraflank. Club Brugge maakt geen prioriteit van een numeriek overtal in de as van het veld. Integendeel tegen compacte blokken probeert het vooral rond het blok te spelen (vandaar 33 voorzetten). Gent was dus gewaarschuwd voor de snelle switches van Club om het overtal op de contraflank uit te buiten. Hieronder een voorbeeld van één van de weinige keren dat het lukte.

Dit is een typisch probleem van een vijfmansverdediging zonder flanken. De back op de contraflank dreigt in een ondertal te komen. Gent heeft de as goed dicht maar de contraflank is wel in ondertal.

Vanhaezebrouck had twee manieren om dit op te lossen
Hij liet de contra wingback meer naar binnen knijpen in de opbouw van Club waardoor deze zowel de diagonale switch naar de flank als de switch naar de back eruit kon halen. Een andere manier was door Bukari te laten inzakken op de contraflank of hem de passlijn naar de contraflank te laten afsluiten. Yaremchuk deed dit niet, die moest volgens mij voorin blijven zodat Gent bij de omschakeling naar balbezit een aanspeelpunt had zowel over de grond als in de lucht als in de diepte. Het zijn twee kleine details waar de meeste coaches niet aan zouden denken…

Wat doet Gent nu anders in balbezit
Zoals hierboven al gezegd, heeft Vanhaezebrouck van een probleem; te veel dezelfde types; een voordeel kunnen maken. Dorsch en Kums zijn beiden niet stabiel genoeg om alleen voor de verdediging te spelen. Kums is verdedigend niet sterk genoeg en Dorsch is iets te veel mannetjesputter waardoor hij te snel zijn positie zal verlaten. Door ze naast mekaar te zetten en vooral opbouwende taken mee te geven en minder aanvallende, staan ze vaak al goed in positie voor mogelijk balverlies. Beiden hebben een zeer goede packingpass (verticale passing om linies te doorbreken).

In balbezit kan Gent nog enorme stappen zetten, maar met deze twee jongen voor de verdediging heeft Gent een voetballend middenveld. Ik heb een licht voorgevoel dat de overlappende centrale verdediger met Nurio wel eens een extra aanvalswapen kan worden op termijn bij Gent. Zeker tegen ploegen die hoog druk brengen of mandekking spelen op het middenveld kan één van de controlerende middenvelders in de zone komen tussen Ngadeu en Nurio, zo kan Nurio doorschuiven en fungeren als linksback. Zo brengt Gent Kums op een positie waar hij uit de drukte kan voetballen, Nurio kan dan als back fungeren en Mohammadi als winger. Dat zijn uiteraard speculaties, maar Vanhaezebrouck als innoverende coach kennende zie ik hem dit wel uitproberen.

Variaties in het aanvalsspel bij Gent
Naast de gebruikelijke aanvallende spelprincipes zoals max één iemand breed, diepgang zonder back achter laatste linie enzovoort. Heeft Gent twee vrij ongewone spelprincipes; vanuit beweging in positie komen en extra linies creëren. Op korte termijn is Gent erin geslaagd deze goed onder de knie te krijgen en het creëerde daaruit al enkele kansen en doelpunten.

De twee centrumspitsen nemen in de het aanvalsspel positie tussen de centrale verdedigers en de backs van de tegenstander, op die manier proberen ze volledig de achterlijn te pinnen. Stapt er toch iemand uit, dan wordt er onmiddellijk in die tegenstander zijn rug diepte gezocht. Vaak is dat de ‘lopende 10’ Bezus of Vadis. Dit is ook de hoofdreden waarom Kossounou speelde op ‘6’ tegen Gent. De Ivoriaan voelt zich verdedigend comfortbal in grote ruimtes.

Dezelfde formatie aanvallend. 3-2-5. De drie centrale verdedigers + twee controlerende middenvelders houden het centrum dicht voor mogelijk balverlies. De wingbacks houden de breedte, op die manier rekken ze de laatste linie van de tegenstander uit. De aanvalslinie staat op één lijn.

Vanuit de beweging komt Gent in positie. Door de beweging creëert Gent linies. Op vijf seconden tijd door twee tegengestelde loopacties en Castro Montes die de ruimte herkent binnendoor scoort Gent. Leuko verwacht niet dat Castro Montes langs binnen zal underlappen, waardoor hij volledig verkeerd staat te dekken. Uiteraard moet Bertrone die ruimte onmiddellijk dichtlopen…

Bukari komt vanuit de aanvalslinie ingezakt in de bal, door de hoge positie van Mohammadi kan Mata niet uitstappen. De backs van Club worden gepind door de wingbacks van Gent hierdoor ligt het centrum volledig open met een eenvoudige 1-2.

Ik neem deze fase erbij want dit typeert Vanhaezebrouck. In de heenwedstrijd van Dortmund – Club Brugge was hij analist in de voorbeschouwing. Andere analisten spraken over het onnodig instappen van Sobol bij de 3-0 van Dortmund, maar dat was een gevolg. Vanhaezebrock ging verder met zijn analyse en had de oorzaak geanalyseerd en niet het gevolg. Club Brugge speelde met hun backs in de mandekking tegen de flanken van Dortmund. Terwijl de flanken de backs 90 minuten moesten volgen. Het zou mij verbazen moest hij dit niet gebruikt hebben in zijn voorbespreking in de wedstrijd tegen Club Brugge.

Als Club vanuit de zone speelt dan knijpen de backs onmiddellijk naar binnen op het moment dat Mechele instapt. De backs van Club zijn duidelijk niet gewend om dit te doen, waardoor ze niet anticiperen op bovenstaande fase.

Omschakeling naar aanvallen
Zoals gezegd spelen beiden aanvallers vaker vanuit de halfspace. Dit brengt enkele voordelen met zich mee; Ze kunnen een diagonale loopactie maken naar doel en kunnen de bal zowel tussen de centrale verdedigers meekrijgen of zijdelings als ze diagonaal weg lopen. Het is voor de centrale verdediger niet mogelijk om de tegenstander en bal in één gezichtsveld te zien. Na een balverovering zoeken de controlerende middenvelders snel verticaliteit naar een ‘pivot” die dan een van de twee aanvallers lanceert. Hieronder een voorbeeld.

De drie aanvallend ingestelde spelers wijken amper naar de flanken, deze zijn voor de wingbacks. Hierdoor zijn ze zeer gevaarlijk op tegenaanvallen. De centrale man vaak als soort Pivot dienen waarna de twee andere aanvallers diepte zoeken vanuit de halfspace. Hierboven ontvangt Vadis de bal als ‘pivot’ en zoeken Bukari en Yaremchuk onmiddellijk diepte vanuit de halfspace. Omdat Wuytens ingestapt is en de twee andere centrale verdedigers slecht naar binnen knijpen om het centrum te sluiten, kan Vadis een bal tussendoor geven op de lopen Bukari die een bewegingsvoordeel heeft + de verdediger moet zich nog draaien.

Hierboven spreken we over snelle omschakeling, als de backs mee zijn gaat het eerder over progressieve omschakeling. De back naar back voorzet zullen we dit seizoen nog vaak terugzien bij Gent. Tegen Club hadden ze wel wat geluk (uiteraard hoort bij elk doelpunt een beetje geluk). Vooral Ricca was ongelukkig.

De goal die valt van back naar back heeft wel de nodige dosis geluk en foutenlast bij Club. Maar aan elke goal gaat een fout vooraf. Castro Montes speelt de bal in minuut 66:51 in naar Bukari, onder druk van De Ketelaere en Lang. Castro Montes werkt minuut 67;07 af, 18 seconden voor +- 50 meter te overbruggen. Lang en De Ketelaere beginnen te wandelen nadat Castro Montes inspeelt. Dit zegt ook wel iets over de gedrevenheid van beide backs. Ricca heeft de pech dat hij eerst Yaremchuk scant en dan pas Castro Montes waardoor hij te laat reageert.

‘Hein’ heeft nog werk aan de stilstaande fases
Het “lef” op stilstaande fases heeft Vanhaezebrouck gehouden. Hij verdedigt met max één speler meer dan de tegenstander de corners. Zo behoudt hij drie a vier spelers voorin voor een mogelijke omschakeling. Als we de corners van Gent van dichterbij bekijken zien we dat ze vrij kwetsbaar zijn.

Hierboven maakt ‘Hein’ wel een beginnersfoutje. Hij verdedigt een corner tegen met zes (!) mensen in totaal. Hij houdt dus vier mensen voor een counter. Op zich zit daar geen fout in, integendeel het toont de intenties van een extreem aanvallende coach. Kums verdedigt hier de eerste zone terwijl Yaremchuk de korte corner verdedigt.

Mocht Yaremchuk onmiddellijk omschakelen na de corner dan begrijp ik de intentie van hem daar te zetten bij de korte corner. Als Bolat de bal zou pakken, kan hij eventueel fungeren als springplak. Dit gebeurt niet, Yaremchuk blijft gewoon staan. Het is vrij apart dat de Oekraïner die toch een van de beste koppers is bij Gent en onze competitie niet de eerste zone afschermt maar Kums die nu niet bepaald gekend is voor zijn kwaliteiten in de lucht.

Club Brugge speelde goed in op deze zwakte…

KAA Gent verdedigt de corner met zeven mensen. Kums dekte de eerste zone, en Mohammadi de korte corner, Yaremchuk is nu wel in de zestienmeter. Club neemt de corner kort, waardoor Kums zijn eerste zone moet verlaten om druk op De Ketelaere te zetten. Okereke loopt onbegrijpelijk richting de bal. Hij brengt zichzelf in een onmogelijke positie om te scoren en loopt de ruimte dicht aan de eerste zone. Het loopt goed af voor Gent, maar tegenstanders zien dit natuurlijk ook… benieuwd naar de volgende hoekschop tegen.

In de thuiswedstrijd tegen Standard was het onmiddellijk al raak op een ingestudeerde corner die met een gelukje binnenging. De eerste corner van de wedstrijd was ook al een ingestuurd nummertje.

Nurio zet het blok waardoor Ngadeu vrij kan inkomen in de eerste zone, hij schiet de bal over.

Duidelijk het blok van Nurio zichtbaar.

Conclusie
Elke voetballiefhebber zal de komende weken en maanden uitkijken naar de evolutie van Gent onder Vanhaezebrouck. Een frisse ‘Hein’ kan met zijn nieuwe ideeën een extra surplus aan onze competitie geven. Het Belgisch voetbal verliest een van haar beste analisten, maar krijgt wel een van de beste trainers ervoor terug.

Auteur: Kristof de Croock, huisanalist van VoetbalPrimeur.be en scout van PEC Zwolle
Welke speler of club wil jij een volledig geanalyseerd zien? Laat het ons weten in de reacties.