Het ABC van de Gouden Schoen: na de Nevenprijzen komt de Zucht van de winnaar

Woensdagavond kan de Belgische voetbalfan zijn of haar hartje weer ophalen aan het Gala van de Gouden Schoen. In coronatijden zal dat er flink anders uitzien, maar naar goede gewoonte is in de aanloop naar de uitreiking stevig gepronostikeerd over mogelijke winnaars. VoetbalPrimeur.be bouwt de spanning nog wat verder op met haar eigenzinnige ABC. In dit twee deel: letters N tot en met Z.

Nevenprijzen
In de loop van de verkiezing zijn een hele resem nevencategorieën toegevoegd aan het Gala. De Gouden Pump is weliswaar al even afgevoerd, maar meer politiek correcte trofeeën zoals die voor Beste Belg in het Buitenland, Beste Trainer of Belofte van het Jaar bestaan anno 2021 nog steeds. Sinds 2016 maken ook de vrouwen kans op de prestigieuze bekroning. Na vier edities mag Tessa Wullaert zich de grote slokop noemen met drie exemplaren.

Onbekende aanbidder
De suspens volgt pas vanavond, maar de voorbije dagen raakte de eindstand al met mondjesmaat bekend. In totaal kregen 41 spelers uit onze JPL (een) stem(men) achter hun naam. Daar zitten naar jaarlijkse gewoonte ook enkele mindere goden bij. Of zou u Michael Frey (Waasland-Beveren), David Hubert (OH Leuven) of Mamadou Fall (Sporting Charleroi) bij de drie grootste uitblinkers van 2020 rekenen? Zij kregen nochtans allemaal één puntje …

Polle record
Mister Gouden Schoen, die kan natuurlijk niet ontbreken in ons alfabet! De legendarische Paul Van Himst was niets minder dan het uithangbord van het Belgische voetbal tijdens de jaren ’60. Met zijn buitenkantje rechts bracht Polle Gazon de liefhebbers geregeld in vervoering. Die kwaliteiten leverden hem liefst vier Gouden Schoenen op; niemand evenaarde dat aantal na hem. De overlevering wil dat Van Himst zelfs een tijdlang ‘uitgesloten’ werd van de verkiezing, om de modalere concurrentien ook een kans te geven.

Quizmateriaal
Lijstjes, lijstjes en nog eens lijstjes: een doorwinterde quizzer lust ze rauw bij het ontbijt. Geen beter terrein dan de historie van de Gouden Schoen om die driften te botvieren. Test jezelf! Vijf vragen, de antwoorden vindt u onderaan dit stuk.

• Wie was de allereerste Gouden Schoen uit de geschiedenis?
• Royal Antwerp FC leverde al twee keer de Gouden Schoen af. Welk duo maakte Deurne-Noord trots?
• Eén club uit ons land moet zich tevreden stellen met een halve Schoen. Daarmee bedoelen we dat de uitverkorene slechts een half seizoen voor de club in kwestie uitkwam, alvorens andere oorden op te zoeken. Voor het overige mocht die ploeg nooit een feestje bouwen. Over welke club gaat het?
• Welke laureaat was het oudst toen hij de prijs overhandigd kreeg? Op de dag van het Gala stonden er 35 jaar en zo’n negen maanden op zijn teller.
• Deze eeuw slaagde slechts één speler van een niet-G5-club erin de Gouden Schoen te winnen. Wie?

Rafa-love
Misschien wel de meest vooruitgeschoven favoriet voor de huidige editie. Lior Refaelov beleefde dan ook een onvergetelijk 2020. Op clubniveau sprongen de bekerwinst en de Europese overwintering met Antwerp eruit, individueel draafde de spelmaker darteler dan ooit over de velden. Bovendien trok hij zijn ploeg in zowat elk cruciaal duel over de streep met een beslissende treffer. Als laatste troefkaart beschikt Refaelov over de gunfactor: op zijn 34e (slaap op twee oren, Lorenzo!) zou de Gouden Schoen een verdoken ‘Lifetime Achievement Award’ zijn voor zijn vele verdiensten binnen de JPL.

Stemformule
Corona haalde onze hele maatschappij overhoop en bijgevolg ontsnapte ook de verkiezing van de Gouden Schoen niet aan de klauwen van het virus. Aangezien het vorige seizoen abrupt tot stilstand kwam, gooide de organisatie het over een andere boeg. Voor het eerst sinds 1969 telde de stemming niet twee, maar slechts één ronde. Eind december moesten de stemgerechtigden hun formulier doorsturen voor het gehele kalenderjaar. Dat klinkt de nazomerse topkandidaten als muziek in de oren.

Twee keer op rij
De meest gegeerde individuele bekroning uit het vaderlandse voetbal inlijven, daar zou menig speler een moord voor begaan. Stel je voor dat je twee jaar na elkaar verkozen wordt! Vier landgenoten klaarden dat klusje in het verleden. Wie anders dan Van Himst zette de toon in ’60 en ’61? Legendes Wilfried Van Moer (’69, ‘70) en Jan Ceulemans (’85, ‘86) volgden gretig in zijn spoor. En ja, ook in moderne tijden is het huzarenstukje mogelijk. Dat bewees Hans Vanaken tijdens de meest recente jaargangen.

Ultimate Team
Vanzelfsprekend is de erelijst van de Gouden Schoen eentje om duimen en vingers bij af te likken. Van die verzameling klasbakken moet toch een geweldig fantasy-elftal te vormen zijn, dacht Het Nieuwsblad. In 2011 legde de krant haar lezers die opdracht voor. De puzzel viel uiteindelijk als volgt in elkaar: acht Belgen, een Nederlander, een Zweed en een verdwaalde Australiër. Met dit sterrenensemble stoot je zonder twijfel ver door in de Champions League! Opvallend: slechts twee geselecteerden trapten na 2000 nog tegen een bal.

Vierhonderdendrie
Met zoveel punten torende ene Vincent Kompany boven zijn concullega’s uit op de editie van 2004. Luigi Pieroni (Excelsior Moeskroen) mocht hem vergezellen op het podium, maar was amper te zien in de immense schaduw van het toen achttienjarige hypertalent. Ei zo na voegde de Brusselaar daar nog een tweede record aan toe. Met 507 punten kwam hij twee stuks te kort om de uitslag van Michel Preud’homme in 1987 te evenaren. Voor Kompany zou het zijn enige Schoen uit zijn carrière worden.

Waar zijn de verdedigers gebleven?
Kompany mocht er dus eentje ontvangen, maar sindsdien komen de verdedigers er bekaaid van af op het palmares. Nochtans gaven iconen als Philip Albert en Eric Gerets, of nog verder terug Fons Van Brandt en Roland Storme, decennialang het goede voorbeeld. De voorbije vijftien jaar is dat patroon volledig doorbroken. Uitsluitend middenvelders en aanvallers sleepten de trofee nog in de wacht. Ook dit jaar lijkt het een offensief ingesteld type te zullen worden. Of steekt Simon Mignolet daar een stokje voor? Op een doelman is het nu ook alweer sinds Preud’homme (’87 en ’89) wachten.

X en Y
We haalden het al aan: ook de verkiezing van de Gouden Schoen kon niet in de jaren stillekes blijven hangen. En dus was een tegenhanger voor de vrouwelijke voetbalsters een niet meer dan logisch gevolg! Zoals gezegd is Tessa Wullaert momenteel de onbetwiste koningin van het Belgische vrouwenvoetbal met drie eindoverwinningen. Enkel Janice Cayman wist haar heerschappij te doorbreken. Opvallend: vanaf de invoering van de prijs, in 2016, acteerde de Gouden Schoen steeds in buitenlandse loondienst. Dat zou nu wel eens kunnen veranderen, want topfavoriete Wullaert komt sinds vorige zomer uit voor RSC Anderlecht.

Zucht
Ongetwijfeld zal het feestvarken van vanavond een zucht van verlichting slaken, aangezien de aanloop naar de verkiezing garant staat voor stress. Des te groter is de ontlading wanneer blijkt dat de nummer twee … op een zucht strandt van de winnaar. In de historie van de Schoen bedroeg het verschil al zes keer minder dan tien punten. Hoe dat voelt voor diegene die in het stof bijt, vraag je best aan Victor Vazquez (vijf minder dan Dennis Praet, 2014) of Milan Jovanovic (vier minder dan Axel Witsel, 2008). De zuurste druiven kreeg echter Denis Houf te vreten. In 1961 moest de Luikenaar de onvermijdelijke Van Himst voorlaten met … twee schamele puntjes. Zijn we dit jaar getuige van een nieuwe nagelbijter?

Antwoorden quiz: Rik Coppens / Vic Mees en Wilfried Van Moer / Sporting Charleroi (met Pär Zetterberg)  / Lorenzo Staelens / Thorgan Hazard (Zulte Waregem)