Profielschets Fred Rutten: man met gouden hart en duidelijke achilleshiel

Anderlecht heeft eindelijk een opvolger voor Hein Vanhaezebrouck gevonden. Het bestuur heeft zondag unaniem besloten om Fred Rutten aan te stellen. Wie is deze 56-jarige Nederlander en wat is zijn verleden? VoetbalPrimeur.be stelde een profiel van Rutten op.

Eigen loopbaan
Fredericus Jacobus Rutten wordt op 5 december 1962 geboren in Alverna, een kleine gemeente in het oosten van Nederland. Rutten begint op jonge leeftijd te voetballen bij de plaatselijke vereniging en wordt als tiener ontdekt door FC Twente. Rutten trekt op 15-jarige leeftijd al naar Twente, waar hij in april 1980, als hij nog amper 17 is, zijn debuut in de hoofdmacht maakt. Rutten blijft Twente zijn hele leven trouw. Van 1980 tot 1992 komt hij als verdediger liefst 307 keer uit voor de club uit Enschede. In 1992 moet hij noodgedwongen stoppen vanwege verouderende heupen. In 1988 speelt Rutten zijn enige interland voor Oranje. Hij valt net buiten de EK-selectie, die dat jaar de Europese titel zou veroveren.

Trainersvak
Rutten bleek al snel het trainersvak te ambiëren, want na zijn afscheid als speler ging hij bij grote liefde Twente aan de slag als assistent. In het seizoen 1999/2000 kreeg hij de kans om zich daar als hoofdtrainer te bewijzen. In het tweede seizoen loodste hij de Tukkers naar de nationale beker. Het grote PSV wordt na strafschoppen verslagen. Het betekende voor Twente de eerste hoofdprijs in 24 jaar.

Stap omhoog
In 2001 verlaat hij Twente voor PSV, waar hij vanwege zijn oog voor talent wordt aangesteld als hoofd jeugdopleidingen. Die functie vervult hij slechts een jaar om er assistent te worden. In 2002 wordt hij de rechterhand van Guus Hiddink, waar hij veel van leert en van wie hij ook veel veldwerk voor zijn rekening mag nemen. Als belangrijke assistent van Hiddink maakt hij twee kampioenschappen en een halve finale van de Champions League (2004/05) mee.

Terugkeer
Met veel meer ervaring op zak, keert Rutten in maart 2006 terug naar FC Twente. Daar combineert hij de functie van trainer met die van technisch directeur. Rutten blijkt andermaal een scherp oog te hebben, want met gerichte aankopen brengt hij Twente richting de top. Twente eindigt in het seizoen 2007/08 met zeer aantrekkelijk en aanvallend voetbal als vierde. Het levert de bewierookte oefenmeester de titel Coach van het Jaar op. PSV biedt hem in november 2007 de functie van hoofdcoach aan, maar Rutten blijft op zijn plaats.

Mislukt avontuur in Duitsland
Op 23 april 2008 gaat hij wel in op een aanbod van het Duitse Schalke 04. Rutten begint op 1 juli aan zijn eerste buitenlandse avontuur. Het loopt uit op een teleurstelling. Schalke 04 zet hem op 23 maart 2009 op non-actief vanwege tegenvallende resultaten. Schalke blameert zich in de beker tegen tweedeklasser FSV Mainz, maar vooral de achtste plek in de Bundesliga maakte zijn positie onhoudbaar.

Eindelijk een topclub
Na zijn ontslag bij Schalke 04 zit Rutten niet langer zonder job. Na nog geen maand thuis te hebben gezeten, gaat hij dan eindelijk als eindverantwoordelijke aan de slag bij PSV. Onder zijn leiding wordt PSV twee keer op rij slechts derde, waardoor de Eindhovenaren de lucratieve Champions League mislopen. Een investering van 26,5 miljoen euro aan nieuwe spelers - onder meer Dries Mertens wordt gehaald - moet in het jaargang 2011/12 tot de landstitel leiden. Rutten faalt en valt op door een opmerkelijke beslissing. Eind 2011 kondigt hij al aan na het seizoen te vertrekken. PSV staat op dat moment bovenaan. Na de jaarwisseling valt alles als een kaartenhuis in elkaar. Begin maart verliest PSV drie keer op rij en is de maat vol voor de fans. Een groot protest leidt tot een onvermijdelijk afscheid. Rutten verlaat PSV zonder hoofdprijs.

Hart van goud
Rutten blijkt bij Vitesse andermaal volkomen zijn eigen gevoel te volgen, want hij besluit zijn verbintenis ondanks een mooie vierde plaats niet te verlengen. Zijn visie ligt te veruit uiteen met die van de steenrijke eigenaar Merab Jordania. Rutten valt daarnaast op door de Braziliaan Jonathan Reis een tweede kans te gunnen. Reis brak als supertalent onder Rutten door bij PSV, maar raakt verslaafd aan drugs en wordt op staande voet ontslagen. Rutten laat Reis niet vallen en geeft zijn voormalige pupil een herkansing bij PSV, maar een beenbreuk werpt Reis, dan nog altijd pas 21, andermaal ver terug. Eenmaal hersteld zit Reis zonder club, maar opnieuw pikt Rutten hem op. Het typeert de zachtaardige mens Rutten, die ook voormalig international en tv-analist Wim Kieft ondersteunt als die aan de grond zit door een drugs- en alcoholverslaving. Rutten brengt Kieft persoonlijk naar de kliniek, helpt financieel en mede dankzij hem krijgt Kieft zijn leven weer op de rails. Kieft over Rutten: ''Een geweldige vent, die, en dat is heel bijzonder in het voetbalwereldje, er niets voor terugvroeg.''

Herkansing
Na zijn korte verblijf van Vitesse, krijgt Rutten bij Feyenoord een herkansing in de Nederlandse top. Rutten ziet veel sterspelers verkocht worden en er wordt nauwelijks in vervangers geïnvesteerd. Toch toont Rutten zijn kwaliteiten als het gaat om het beter maken van jonge spelers. Feyenoord staat derde achter Ajax als PSV, als het voor het eerst sinds tien jaar Europees weet te overwinteren. Helaas voor Rutten gaat het in het tweede deel van het seizoen opnieuw mis. Rutten maakt in maart bekend niet bij te tekenen en verspeelt nadien veel punten. Zoveel, dat op de laatste speeldag een direct ticket voor de Europa League wordt verloren aan AZ. Rutten wordt diezelfde avond nog opzij gezet en Feyenoord gaat zonder hem de play-offs in.

Nieuwe ontgoochelingen
Na bij Feyenoord te zijn mislukt, is de rol van Rutten uitgespeeld in zijn geboorteland. Hij stapt na een sabbatical op het vliegtuig om aan de slag te gaan in de Verenigde Arabische Emiraten. Rutten houdt het amper zes maanden vol bij Al Shabab, dat hem in januari 2017 terug op het vliegtuig zet vanwege een ondermaatse achtste plaats. Een jaar na dat ontslag gaat Rutten in januari 2018 aan de slag bij het Israëlische Maccabi Haifa, maar ook die samenwerking is van korte duur. Rutten stapt in november zelf op, nadat de Nederlandse technisch directeur Mo Allach al een dag eerder is vertrokken. Het mag geconcludeerd worden dat de laatste keuzes van Rutten niet goed uit hebben gepakt.

Past hij bij Anderlecht?
Het is natuurlijk de grote vraag of Anderlecht met Rutten de juiste keuze heeft gemaakt. Op basis van het verleden is Rutten geschikter voor de korte termijn. Het vreemde is altijd geweest dat de elftallen van Rutten in het tweede gedeelte van het seizoen in elkaar stortten. Zowel in Nederland als het buitenland. Daarnaast weet Rutten bij topclubs geen prijzen te winnen. Verder zijn er vaak opmerkingen op zijn onzekere optredens in de media. Daartegenover staat het feit dat hij alom geroemd wordt als zeer aimabel mens en zijn uitstekende kwaliteiten als veldtrainer. Jonge spelers tilt hij zichtbaar naar een hoger niveau. In dat opzicht past de selectie van Anderlecht goed bij onze noorderbuur. De tijd moet uitwijzen of hij met enkele versterkingen de boel op de rails krijgt en of hij bestand is tegen de druk, die onmiskenbaar altijd aanwezig is bij de Brusselaars.