Geliefde subtopper onder vakman Dury, nu neemt voorbijgestoken Essevee afscheid
Het is een bijltjesjaar gebleken voor het West-Vlaamse voetbal. Na KV Oostende werd ook grensgeval SV Zulte Waregem veroordeeld tot degradatie. Achttien jaar lang maakte de fusieclub voornamelijk het mooie weer in de Jupiler Pro League, al komt de huidige terugslag nu ook niet uit de heldere hemel gevallen. VoetbalPrimeur.be schetst de kleurrijke jaren van de ploeg die ei zo na een Leicester-sprookje schreef.
Laat ons de twistende buren meteen van hun achterste poten halen: Zulte Waregem bezit wel degelijk zowel West- als Oost-Vlaams DNA. In haar huidige bestaansvorm gaat het eigenlijk om een bijzonder jonge vereniging, die echter in de eerste plaats verwekt werd uit een iconische naam uit het Belgische voetbal. Stamvader KSV Waregem vormde jarenlang een vaste klant op het hoogste niveau en staat in eenieders geheugen gegrift als de auteur van een memorabele Europese campagne in 1985-1986. Nadat zelfs het grootse AC Milan eraan moest geloven, strandde het Waregemse schip pas in de halve finales van de UEFA Cup tegen 1FC Köln. Het waren gezegende tijden voor de Belgische voetballiefhebber.
Een slordige vijftien jaar later zag de werkelijkheid er een pak minder rooskleurig uit in Waregem. Door financiële perikelen was men dringend op zoek naar een frisse start met de nodige zekerheden. De buren van Zultse VV reikten graag een helpende hand, ondanks de verschillende provincie. In 2001 zag ‘SV Zulte Waregem’ zo het doopvont. Onder verstokte en minder verstokte fans bleef de bijnaam Essevee (als verwijzing naar SV) evenwel gretig behouden. Wie had dan kunnen denken dat de erelijst van die nieuwe fusieclub die van de voorvaderen op amper twintig jaar tijd eigenlijk ruim zou overtreffen?
Wat goed is, komt snel
Alle begin is moeilijk, behalve aan het Regenboogstadion, zo luidt de zegswijze blijkbaar. Na de doorstart in wat toen nog gewoon Derde Klasse heette (waar Zultse VV voordien aan de slag was) ging het steil bergop. Na amper drie jaar meldde het gloednieuwe Zulte Waregem zich al bij de Belgische elite. Ook tussen de grote jongens eiste het even moeiteloos als snel haar plekje op. In 2006 volgde al een eerste hoogtepunt. In de bekerfinale van dat jaar kreeg zowel de nieuwkomer als Excelsior Moeskroen een uitgelezen kans om de prijzenkast eindelijk van eremetaal te voorzien. Verlengingen leken in de maak, tot clubheld Tim Mathys het meegereisde legioen een delirium bezorgde met een verre vrije trap.
Het mooie liedje was daarmee nog lang niet voorbij. Dankzij de triomftocht op de Heizel volgde er namelijk een flinke beloning: opnieuw een Europese campagne, twee decennia na die straffe avonturen van Waregem. De thuiswedstrijden vonden weliswaar plaats in het Gentse Ottenstadion, toch verdedigde Zulte Waregem de eer uit het verleden met trots. Het slaagde er zelfs in om te overwinteren in de toenmalige UEFA Cup. Zo stond de naam in één klap ook buiten onze landsgrenzen op de kaart. Ook in de jaren nadien trad Essevee nog geregeld aan in Europa. Voorlopig is de teller gestokt op 28 Europese duels, meer dan een verdubbeling van het oude Waregem. Daarin passeerden een heleboel vermaarde tegenstanders de revue, zoals Ajax, Lazio SS, Lokomotiv Moskou, Newcastle United, OGC Nice en PSV.
Kortom: in die wittebroodsjaren op het hoofdpodium ging het Zulte Waregem erg voor de wind. Dat leverde de club ook bijval op vanuit andere windstreken uit ons land, zelfs ondanks de soms schreeuwlelijke truitjes bezaaid met sponsornamen. Die sympathie werd vooral opgewekt vanwege de stevige Belgische basis, zowel in de bestuurskamer als in de spelerskern. Hoe kan het ook wanneer een volksfiguur als Willy Naessens aan de touwtjes trekt? Lokale jongens Mathys, Stijn Meert of Ludwin Van Nieuwenhuyze (vaak mee opgeklommen vanuit de lagere klassen) voerden op het terrein de Belgische fan dan weer terug naar lang vervlogen tijden, toen ons voetbal nog niet overspoeld werd door exotische krachten. Het deed het gevoel herleven dat ook met kameraadschap en een flinke dosis grinta resultaten geboekt konden worden.
Lang-Dury-g succes
Eén onontbeerlijke naam is tot nu toe nog niet gevallen: die van Francky Dury. Voor eeuwig en drie dagen zal de historie van Zulte Waregem aan hem verbonden blijven. Zelden klonk het etiket ‘clubicoon’ oprechter. Nadat hij al tien jaar bij voorganger Zultse aan het roer stond, voegde Dury daar na de fusie nog eens twintig (!) jaar aan toe, enkel onderbroken door een korte uitstap naar KAA Gent en de Belgische voetbalbond. Als gewezen politieman begreep hij de kunst van het slaan en zalven beter dan wie dan ooit. Steeds rechtuit in zijn interviews, een vakman met sociale vaardigheden en ten allen tijde de rust bewarend: dankzij die eigenschappen overleefde Dury decennialang in de mallemolen van het hedendaagse wereldje. Terwijl tegenstanders de ene trainer na de andere versleten, hield Zulte Waregem haar leidsman trouw aan boord.
Toegegeven, de gunstige resultaten speelden Dury vanzelfsprekend in de kaart, al was hij daar in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor. Na enkele seizoenen waarin het een tikkeltje minder liep, werd de fundering gelegd voor het beste Zulte Waregem uit de (recente) geschiedenis, met onder meer Thorgan Hazard en de betreurde Junior Malanda. Niet toevallig zou die hoogconjunctuur de enige Gouden Schoen uit de Waregemse historie opleveren. Hazard kroonde zich in 2013 tot eerste laureaat van een niet-G5-club sinds Gilles De Bilde (1994). Die bekroning had de latere Rode Duivel te danken aan de sprookjesachtige campagne van zijn ploeg. Tot op de slotspeeldag van Play-Off 1 streed Zulte Waregem mee om de landstitel. In een rechtstreeks duel bij uitdager RSC Anderlecht waande Essevee zich drie minuten lang Belgisch kampioen, tot een afgeweken vrije trap van Lucas Biglia de ballon genadeloos doorprikte.
De ontgoocheling van het eerste moment maakte al snel plaats voor oeverloze trots. De kampioenentrofee mocht niet mee naar de Gaverbeek, maar de publieksprijs had Zulte Waregem wél veroverd. Even knap is dat de club in de jaren nadien niet spectaculair zou instorten. Integendeel, het seizoen erop eindigde het erg verdienstelijk als vierde in de stand en schopte het tot (verliezend) bekerfinalist. In die periode behoorden Dury en co simpelweg tot de Belgische subtop. De statistieken staven die aanname ook. Met vijf deelnames aan Play-Off 1 is Zulte Waregem tot op heden nog steeds ‘the best of the rest’, buiten de klassieke G5.
Voorbijgestoken en ter plaatse gelaten
De bloedstollende bekerwinst in 2017 tegen gouwgenoot KV Oostende zou een laatste hoogtepunt vormen onder Dury. Dat hoogtepunt is achteraf ook een kantelpunt gebleken. Sindsdien is het verval immers langzaam ingezet. Steeds zwakker straalden de sterren boven de Gaverbeek. Topspelers als Mathys, Hazard of Mbaye Leye kregen de toeschouwers nog nauwelijks te zien. In ruil streek een leger exotische vogels zonder al te veel meerwaarde neer in Waregem. Gestaag daalde de revelatie van weleer verder af, eerst naar de grijze middenmoot. De laatste twee seizoenen veranderde dat nog enigszins geruststellende grijs evenwel in alarmerend rood. Vorig jaar ontsnapte Zulte Waregem nog ternauwernood aan het degradatiespook. Het betekende slechts uitstel van executie …
De pijnlijkste scènes uit die teloorgang vielen ongetwijfeld in december van 2021. Dat er zelfs om het ontslag van een meubelstuk als Dury geschreeuwd kan worden, is het beste bewijs hoe vergankelijk successen in de voetbalsport zijn. Ondanks zijn oneindige staat van (ver)dienst(en) voor de club kreeg de trainer de zwarte piet doorgeschoven. Of dat terecht is, is voer voor discussie. In ieder geval bleef Zulte Waregem de laatste jaren te veel stilstaan. Zeker in de razende draaikolk van het voetbal staat dat synoniem voor achteruithinken. Methodes bleken plots verouderd, de lokale scouting en omkadering te beperkt. Temidden de vele buitenlandse investeerders bij de buurtclubs werd Essevee langs alle kanten ingehaald.
Zulte Waregem ging uiteindelijk tenonder zonder haar filosofie te verloochenen. Ook in dit fataal afgelopen seizoen stond een bezoek aan het Regenboogstadion nog steeds gelijk aan offensief en aantrekkelijk voetbal aanschouwen. Daar zat finaal echter de doodsoorzaak in verscholen. De defensieve organisatie geraakte onder Dury al niet meer op punt en ook zijn opvolgers kregen dat gezwel niet meer weggesneden uit de patiënt. De voorbije drie seizoenen slikte Essevee achtereenvolgens 69, nog eens 69 en tot slot 78 (!) tegentreffers. Naast de neutrale voetbalvolgers zullen ook de vijandelijke spitsen het afscheid van de fusieclub, die achttien jaar lang kleur gaf aan de JPL, betreuren …